Meslek liseleri birçok yönden iyidir. Diğer lise türlerinde yakalayamayacağınız türde avantajlara sahip olabiliyorsunuz. Meslek lisesi iyi mi? Başlığı altında meslek liseleri ile alakalı her şeyi detaylıca aktaracağım. Ben meslek lisesinden ilk yılda, dershanesiz, son sene çalışma ile matematik öğretmenliği bölümünü kazandım. Bunu söylemekteki amacım sizin de benim yararlandığım avantajlardan yararlanmanız.
Benim meslek lisesini tercih etmemdeki amacım meslek hayatına erkenden atılmaktı. Ancak üniversiteye giderek eğitimime devam ettim. Sanılanın aksine meslek lisesinden mezun olmak sizin o mesleği yapacağınız anlamına gelmez. Meslek lisesini bitirdiğiniz anda seçtiğiniz alanda iş yapabilmeniz için birçok belge ve hakka sahip oluyorsunuz. İş yeri açma ve ustalık belgesi gibi birçok belgeyi mezuniyetiniz ile birlikte alıyorsunuz. Elektrik nasıl öğrenilir ve elektrik ustası nasıl olunur? yazımı inceleyerek bu belgelerin detaylarını görebilirsiniz. Ayrıca meslek lisesinden üniversite kazanma aşamalarımı ve tavsiyelerimi Meslek Lisesinden Üniversite Kazanmak yazımı inceleyerek görebilirsiniz. Aşağıdaki başlıkları kullanarak istediğiniz başlığa direkt geçiş yapabilirsiniz.
- Meslek Lisesinin Avantajları
- Okul Birinciliği Kontenjanları
- Kolay Meslek Edinebilme
- Üniversite Tercihlerinde 2 Yıllık Bölümünüz ile ilgili Üniversitelerde ek puan
- Meslek Lisesinin Dezavantajları
- Öğretmen Yetersizlikleri
- Ders Saatlerinin Yetersizliği
- Meslek Lisesi zor mu?
- Meslek Lisesinde Üniversite Sınavına Çalışmak için Zaman Kalıyor mu?
- Meslek Lisesinde Hangi Dersler Ağırlıklıdır?
- Sonuç
Meslek Lisesinin Avantajları
Aşağıda meslek lisesinin avantajları maddeler halinde incelenmiştir. Okul birinciliği kontenjanı gibi sizin sadece okul birincileri ile birlikte değerlendirilmenizi sağlayan bazı büyük avantajlar mevcut. Meslek lisesinde üniversite sınavına ciddi ölçüde hazırlanan pek kimse göremezsiniz. Ayrıca genel ortalamalar en fazla 80 civarındadır. Tabii ki istisnalar olabilir ancak genel durum bu şekilde olacaktır. Bu tür bir ortamda diğerlerinin önüne geçerek hem okul notlarınızı yüksek tutup hem de üniversite sınavına hazırlanırsanız istediğiniz bölüm neredeyse kesinleşecektir.
Okul Birinciliği Kontenjanları
Her üniversite 2 veya 3 kişilik okul birinciliği kontenjanı açmaktadır. Eğer notlarınızı iyi tutup okulun en yüksek ortalamasını yaparsanız ve okul birincisi olarak belirlenirseniz üniversite sınavına girip normal bir şekilde yerleşmeyi bekleyenler yerine diğer okul birincileri ile karşılaştırılırsınız. Sıralamanızdan yüzbinlerce iyi sıralamadaki üniversitelere girebilirsiniz. Okul birincisi olup olmadığınız son sene öğretmenlerin toplanıp belirlemesiyle belirli olacaktır. En önemli etkenler temiz bir geçmiş ve okulun en iyi ortalaması. Bu iki özelliğe sahipseniz ve üniversite sınavında da 300 bin altı bir sıralama yaptıysanız size birçok bölümün kapısı açılıyor.
Meslek lisesi iyi mi? Sorusunun cevabının evet iyidir olmasının başlıca sebebi budur. Fen lisesinde 4. sınıf bir öğrencinin ortalaması 99,75 gibi neredeyse tam değerler olurken meslek lisesinde alınabilecek en yüksek ortalamalar genelde 70 – 80 civarıdır. Bu oranlar da meslek lisesinde öne geçmenizin diğer liselere göre daha kolay olacağını gösterir. Çoğu kişi dersleri önemsemese de iyi bir öğretmeniniz varsa sizi bu durumdan haberdar edecektir.
Kolay Meslek Edinebilme
Meslek liselerinin temel amaçlarından biri olan mesleki eğitim yapmak istediğiniz mesleğe genç yaşlarda başlamanız ve alanınızda eğitilebilmeniz için iyi bir fırsattır. Yazı başında da belirttiğim gibi size mezun olur olmaz mesleğinizi icra edebileceğiniz belgeler verilmektedir. Gittiğiniz veya gitmek üzere olduğunuz meslek lisesinde sevdiğiniz bir alan varsa o alandan ilerlemeniz için gereken tüm bilgileri alacağınızdan emin olabilirsiniz. 10. sınıftan itibaren mesleki eğitim görüp stajlara giderek hem gerçek hayatta mesleğinizi icra edebiliyor hem de tecrübe kazanabiliyorsunuz.
Örneğin ben elektrik ve elektronik alanından mezun oldum. Lise hayatım boyunca teorik ve uygulamalı eğitimimi yeterince aldım. Hem lise içindeki araçlar hem staj hayatı bana mesleğe dair birçok şey kattı. Seçtiğim bölüm ile alakalı işi yapabilecek seviyeye geldim. Eğer amacınız meslek öğrenmekse gönül rahatlığı ile meslek liselerini tercih edebilirsiniz.
Üniversite Tercihlerinde 2 Yıllık Bölümünüz ile ilgili Üniversitelerde ek puan
Eskiden 2 yıllık bölümlere sınavsız geçiş fırsatı sunuluyordu. Ancak artık sadece alanınızla alakalı 2 yıllık üniversite bölümlerinde ek puan alabiliyorsunuz. Çok mükemmel bir özellik değil ancak yine de okuduğunuz alanda ilerlemek için size sunulan büyük bir fırsat. İyi de 2 yıllık üniversite okumak neyi değiştirir ki? Şeklinde bir soru sorabilirsiniz. Ancak iş hayatına atılırken eğitim seviyenize göre unvanlar ve haklarınız olur. Örneğin tekniker, usta, teknisyen, mühendis şeklinde bazı unvanlara sahip olabilirsiniz. 2 Yıllık üniversite maaşınızda biraz oynama yapacaktır.
Meslek Lisesinin Dezavantajları
Belkide sizin bu yazıyı okuma sebebiniz olan eğitim kaygısı meslek lisesinde daha baskın olabiliyor. Kısmen doğru olsa da okuduğunuz lisenin istediğiniz bölümü kazanmanızdaki payı 5% gibi tahmini bir rakamdır diyebilirim. Kardeşim fen lisesinde okuyordu. Ben de defalarca bu lisede sınavlara girdim. Bizzat fen lisesi ortamını gözlemledim.
Fen lisesinde,
- Öğrenciler rahat bırakılıyor.
- Notlar meslek lisesine göre daha iyi ve anlayışlı veriliyor.
- Öğrenciler 9. sınıftan itibaren düzenli deneme çözümlerine başlıyor.
- Özellikle son sınıflara öğretmen seçimi özel olarak yapılıyor.
- Öğrencilerin durumu yakından takip edilerek özel tavsiyeler ve dersler veriliyor.
- Özel kitap ve kaynaklar kullanılıyor.
Meslek lisesinde,
- Mesleki eğitim zamanınızın çoğunu alıyor.
- Üniversite sınavında sorumlu olunan derslerin saatleri diğer liselere göre daha az olabiliyor.
- Normal dersler öğretmen ya da öğrenci kaynaklı boş geçebiliyor.
- Yeterli temeller alınamayabiliyor.
- Disiplin gereksiz sıkı olabiliyor.
Genel olarak iki lisede de durum bu şekildedir. Meslek lisesinin dezajavntajlarına biraz daha yakından bakalım.
Öğretmen Yetersizlikleri
Yanlış anlaşılmasın, her dersinize sorunsuz bir şekilde öğretmenler geliyor. Bu konuda herhangi bir yetersizlik bulunmuyor. Ancak bazı öğretmenler ders anlatmayabiliyor. Sizin gittiğiniz lisede bu şekilde olmayabilir. Bir ön yargınız oluşmasın. Sadece bu ihtimali de değerlendirerek seçiminizi yapmalısınız. Önceden de belirttiğim gibi meslek lisesinden çok iyi yerlere gelmek gayet mümkün.
Coğrafya, Kimya, Tarih, Biyoloji gibi dersler genelde boş geçtiğinden yeterli temelim oluşmamıştı. Dersler ya öğrenciler ya da öğretmenler sebebiyle kaynadığından bu derslerde yeterli eğitimi alamadım. Üniversite sınavında da bu derslere pek dokunamadım. Ancak matematik, fizik gibi bazı dersleri de çok iyi seviyede aldım. Bu durum tamamen öğretmenle alakalıdır. Benim matematik öğretmenim herkesi yakından takip ederek elinden geldiğince yardımcı oldu. Kendisi sayesinde bulunduğumuz sınıfta 3 öğretmen çıktı. Bu sebeple liseye gitmeden bir öğretmen araştırması yapmak (öğrencilere sorarak) en doğrusu olacaktır.
Ders Saatlerinin Yetersizliği
Bazı meslek liselerinde olmasa da AMP ve ATP ayrımı ders saatlerini ciddi anlamda etkileyebiliyor. Çoğu meslek lisesinde Anadolu Meslek Programı ve Anadolu Teknik Programı olmak üzere 2 farklı seçim hakkınız bulunuyor. Anadolu Teknik Programını tercih eden bir öğrenci mesleki eğitimle beraber iyi seviyede normal derslerini de alabiliyor. Ancak Anadolu Meslek Programını tercih eden bir öğrenci 6 saat alması gereken matematiği 2 saat alabiliyor. Mesleki eğitim normal eğitime göre daha baskın hale geliyor. İki seçenekte de diğer lise türlerine göre daha az eğitim görebiliyorsunuz.
Meslek lisesinden çok iyi yerlere gidebilirsiniz ancak diğer lise türlerine göre bazı eksikleriniz mutlaka olacaktır. Normal liseye giden birisinin 4 saat aldığı herhangi bir dersi mesleki eğitim nedeniyle daha az alabiliyorsunuz. 6 Saatlik dersleriniz bile olabiliyor. Bu sebeple terchinizi yaparken bu durumu göz önünde bulundurmanız doğru bir seçim olacaktır.
Meslek Lisesi zor mu?
Meslek lisesinin diğer liselerden tek farkı mesleki eğitim alınması. Bu sebeple eğitim sürecinde diğer liselerle aynı derecede zorlanacaksınız. Ancak meslek dersleri bu aşamada büyük önem taşıyor. Siz bu mesleği yapmak istiyor musunuz? Seçtiğiniz ya da seçeceğiniz alanı seviyor musunuz? Gibi birçok soruyu kendinize sormanız gerekiyor.
Örneğin elektrik ve elektronik alanından örnek vermek gerekirse öğretmeniniz ders içinde sizden bazı devreler kurmanızı, devre okumanızı, devre elemanlarını tanıtmanızı, bina devrelerinin pano halini yapmanızı isteyebilir. Ders esnasında o meslekle alakalı birçok bilgi alacak ve bu bilgileri kullanacaksınız. Bir şey yapmak mutlaka zevk verecektir. Ancak sevmediğiniz bir şeyi yapmak sizi elbette zorlayacaktır. Eğer okuyacağınız alanı sevmiyorsanız özellikle staj zamanları çok zorlanabilirsiniz. Meslek lisesinde seçtiğiniz alanda o alanın ustaları ile mutlaka çalışıyorsunuz. Bu çalışma süresi 40 gün ila 3 ay arasında değişebiliyor.
Yani eğitim süreciniz boyunca çok fazla mesleki eğitim göreceksiniz. Eğer sevdiğiniz bir alansa hiç zor gelmeyecektir. Aksine yoğun eğitim sürecinizde nefes alabileceğiniz bir alan olacaktır. Ancak seçtiğiniz bölümü sevmiyorsanız süreç sizi çok zorlayabilir.
Biraz daha detaylandırmak gerekirse örneğin elektrik bölümü için öğretmenleriniz sizden 10 katlı bir binanın zayıf akım tesisatını (zil tesisatı) bir a4 kağıdı üzerine kusursuz bir şekilde çizip uygulama panoları üzerinde bu çizimin sadece 2 katını yapmanızı isteyebilir. Başka bir örnek vermek gerekirse uygulama panolarında bulunan motorları ileri, geri, yön değiştirme, durdurma, başlatma, başlatıldığında sürekli çalıştırma gibi işlemler için çalışır hale getirmeniz istenebilir.
Meslek Lisesinde Üniversite Sınavına Çalışmak için Zaman Kalıyor mu?
Evet bolca zamanınız kalıyor. Hangi liseye giderseniz gidin son sınıfa geçtiğinizde sınav için çalışma yapmanıza izin verilecektir. Örneğin öğretmen işleyeceği konuyu ilk derste işleyip diğer derste çalışma zamanı tanıyabiliyor. Sınava çalışmanız okul için de önem arz ediyor. Okulun puanı, daha önce mezun olanlar gibi birçok konuda okul takiplerini sürdürerek yeni gelecek öğrencilere tanıtımını yapıyor.
Eğitim hayatınız boyunca küçümsenebiliyorsunuz. Ben ortaöğretim KPSS sınavına girmek için ÖSYM profili oluşturmak için bilgi almak istediğimde ne yapacaksın? Sanki kazanacaksın gibi tepkiler görmüştüm. Ancak bu tür durumlar genellikle idare kısmında olabiliyor. Öğretmenler elinden geldiğince size destek olarak girebileceğiniz sınavları ve haberiniz olmayan fırsatları size detaylıca anlatıyor. MSÜ gibi birçok seçenekten sizi haberdar ediyor.
Kısacası öğretmenler elinden geldiğince size zaman sağlıyor ve yardımcı oluyor. Zaman konusunda pek sıkıntı çekmeyeceğinizden emin olabilirsiniz. Şartlar ne tercih yaparsanız yapın siz çalışmak istemiyorsanız kötü olacaktır. Bu sebeple okuldan çok siz önemlisiniz. Siz başarmak isterseniz kim olduğunuzun, nerede okuduğunuzun hiçbir önemi yok.
Meslek Lisesinde Hangi Dersler Ağırlıklıdır?
Meslek lisesinde daha çok mesleki eğitimler ağırlıklıdır. 3 – 4 mesleki dersiniz olsa da bu derslerin saatleri ders başı 6 – 8 saat olabiliyor. Mesleki dersler a4 kağıdına pergel kullanarak daire çizmekten başlayıp 10 katlı bir dairenin tüm elektrik tesisatı ve bu tesisat içindeki kabloların gücüne kadar gidebiliyor. Dolayısıyla ortada pek zorlanacağınız bir kısım bulunmuyor. Ders saatlerinin çok olması sebebiyle öğretmek amaçlı bir eğitim görüyorsunuz. İlk 3 saatte teorik olarak gördüğünüz şeyi diğer 3 saatte pratikte uygulayabiliyorsunuz. Konular ve uygulamalar sizin öğrenmeniz amaçlanarak anlatılıyor.
Mesleki eğitimin ağırlıklı olması diğer derslere az zaman ayırıldığı anlamına gelmiyor. Tabii ki önceki başlıklarda da belirttiğim gibi seçiminize göre göreceğiniz eğitim değişebiliyor ancak meslek lisesi okuyan birisi direkt okuduğu bölümden işe girmek zorunda şeklinde bir kaide bulunmuyor. İki alanda da eğitiliyorsunuz. Eğer üniversite sınavına çalışmak istiyorsanız zamanınız mutlaka yeterli oluyor. Ancak aldığınız eğitim pek yetemeyebiliyor. Ben Youtube üzerinden her ders için anladığım bir hoca bulup düzenli bir şekilde çalışmıştım. Çalışıp başarmak istediğinizde ne bir dershane ne de özel eğitim gerekiyor. İnternet üzerinde çok iyi seviyelerde eğitim veren onlarca öğretmen bulabiliyorsunuz.
Üniversite sınavına çalışmak isterseniz bu hocalardan kendinize göre en iyilerini seçip yukarıdaki yazılarda da anlattığım şekilde çalışmalarınıza başlamanız yeterlidir. Eğer mesleki bir atılımda bulunacaksanız ki yine de 2 yıllık da olsa üniversitesini okumanızı tavsiye ederim, mesleki eğitimi ve stajları güzel değerlendirmelisiniz. Staj sonrasında stajda çalıştığınız yerle konuşup direkt meslek hayatına atılabilirsiniz.
Sonuç
Sonuç olarak meslek lisesi iyi mi? Sorusuna evet iyi cevabını verebiliriz. Diğer lise türlerinde meslek lisesine göre onlarca kat iyi bir eğitim almayacaksınız. Size denk gelen öğretmenler kaderinizi belirleyebiliyor. Ancak her şey yine de sizin elinizde. Bizzat ben meslek lisesinden çıkıp matematik öğretmenliği kazandım. 3. Yılıma girdim. Matematik öğretmenliği okumak zor mu? Yazımı da inceleyerek bir meslek liselinin matematik öğretmenliğinde zorlanıp zorlanmadığını inceleyebilirsiniz.
Okuduğunuz lise, zekanız, gelir seviyeniz vb durumlar sizin istediğiniz şeyi başarmanıza asla engel değildir. Başkası 1 saat çalışıyorsa siz 2 saat çalışın. Verdiğiniz emeğin karşılığını mutlaka alacaksınız.